‘Aspargus officinalis’, of te wel de aspergeplant. Een meerjarige plant waarvan wij de jonge scheuten eten. Asperges die nooit zonlicht zien, blijven wit. Asperges die wel boven de grond komen, kleuren groen of paars (niche markt). Wij eten in Nederland vooral de witte asperges. De geschiedenis van de asperge gaat terug tot 2750 voor Christus. In de piramides van Saqqara zijn namelijk tekenen van aspergeconsumptie gevonden. Toch wordt de groente bij ons pas sinds de 19e eeuw op grote schaal geteeld.  

De aspergeteelt raakte na de val van het Romeinse Rijk namelijk in zwang. Pas in de middeleeuwen wordt de asperge door de Arabieren opnieuw geïntroduceerd in Spanje en vervolgens door de Moren (15^eeeuw) naar Frankrijk gebracht. Sinds de 17^e eeuw wordt hij in Frankrijk en andere West-Europese landen weer gekweekt. ‘Weer’, want in 2003 werd in Woerden een mes uit de Romeinse tijd gevonden met daarop de afbeelding van een asperge! Ook In Nederland werden 2 eeuwen voor christus dus al asperges gegeten.

Het bekendste aspergegerecht is ‘Asperge à la Flamande’. Dit zijn geschilde en gekookte asperges met gekookt ei, ham, krieltjes, botersaus en peterselie. Een variant hierop is een bereiding met zalm in plaats van ham. De Pinot Blanc en Pinot Gris uit de Elzas zijn klassieke wijnen die door hun krachtige fruitigheid en weelderige kruidigheid goed bij asperges passen. Komt naar Bij Broeders en ervaar zelf onze Voorjaarsproeverij met asperges en bijpassende Pinot Gris Réserve van wijnhuis Gustave Lorentz!

De Teelt
De asperge is een meerjarige plant die 8 tot 10 jaar achtereen op hetzelfde veld wordt geteeld. De bovengrondse plant sterft af in de herfst, de ondergrondse delen overwinteren en groeien in de lente uit tot nieuwe stengels: de asperges. Voor witte asperges wordt de grond rond de plant ongeveer een halve meter opgehoogd. De scheut, die op zoek gaat naar licht, kan daardoor op de juiste lengte geoogst worden zonder dat hij het oppervlak heeft bereikt (en dus wit blijft). Aspergevelden worden vaak overdekt met folie. Dit heeft een tweeledige doel: allereerst om de grond te verwarmen, zodat de plant sneller groeit en meer opbrengst levert. Daarnaast om te voorkomen dat de koppen gaan verkleuren. Het oudste nog bestaande teeltgebied is dat rond Bergen op Zoom, maar sinds de Eerste Wereldoorlog is Noord-Limburg ons belangrijkste aspergeproductiegebied. De veiling in Grubbenvorst is daarvan het centrum. Afgelopen decennia is het gewas echter ook in andere delen van ons land, waaronder Salland, doorgedrongen. Ook komt de asperge in het wild voor in duinstruweel en langs rivieren.

Het Aspergeseizoen
Traditioneel wordt er geoogst vanaf de tweede donderdag van april tot 24 juni. Hierna wordt de plant met rust gelaten om deze de tijd te geven om te groeien, zodat er nieuwe energie wordt opgedaan voor het volgende jaar. De (zonne-)energie wordt opgenomen door het bovengrondse groene aspergeloof en opgeslagen in de wortel. Het seizoen is dus betrekkelijk kort en bovendien afhankelijk van het weer. Dit en gezien het een erg arbeidsintensief gewas is (elke asperge wordt afzonderlijk opgespoord en ondergronds, met de hand, gestoken) maken asperges zo duur. De prijs loopt in 2015 mogelijk zelfs op tot € 22,- per kilo!

Kwaliteitsklassen
Asperges worden op dikte en schoonheid in klassen onderverdeeld. Het AA-formaat (20-28 mm) wordt als optimaal beschouwd, maar ook asperges van 12-16 mm (B), 16-20 mm (A) en groter dan 28 mm (AAA) worden – indien mooi van vorm, lengte en kleur, en zonder beschadigingen en holtes – tot de hoogste kwaliteitsklasse gerekend. Sinds 2006 dragen Nederlandse witte asperges een kwaliteitslabel, wat garandeert dat ze van Nederlandse bodem en AA-kwaliteit of hoger zijn.